غلامحسین قنبری امروز، ۱۸ اردیبهشت‌ماه، در مراسم افتتاحیه اتاق رصد جمعیت خراسان رضوی که در محل اداره کل ثبت احوال برگزار شد، اظهار کرد: براساس قانون یکی از وظایف و تکالیف ما جمع‌آوری و انتشار آمار انسانی اعم از ولادت، وفات، ازدواج و طلاق بوده که شاخص‌های اصلی انسانی در کشور است.
وی افزود: ما وظیفه داریم این اطلاعات و آمار را تهیه کنیم و در اختیار همه دست‌اندرکاران و عموم مردم قرار دهیم. قانون جوانی جمعیت بعد از سال‌ها تدوین و ابلاغ شده که لازمه اجرای این قانون، این است که آمار و اطلاعات درستی در کشور داشته باشیم و مجموعه اطلاعات مورد نیاز هر دستگاه را برای اجرای قانون جوانی جمعیت مهیا کنیم.
قنبری ادامه داد: از سال ۶۸ اولین قدم‌های سیستمی شدن آمار و اطلاعات آغاز شد اما در سطح شهرستان‌ها بود. در سال ۷۱ سامانه‌های جدیدی طراحی شد، در سال ۷۵ و در نهایت سال ۸۳ جمع‌آوری اطلاعات مکانیزه، جامع‌تر و منسجم‌تر در کشور مهیا شد.
مدیرکل ثبت احوال خراسان رضوی با بیان اینکه ولادت، وفات و مهاجرت سه مولفه اصلی تاثیرگذار بر رشد جمعیت بوده و ازدواج و طلاق مولفه‌هایی هستند که تاثیر غیر مستقیمی بر رشد جمعیت دارند، عنوان کرد: روند ۱۰ ساله ولادت از سال ۹۲ تا ۱۴۰۲ شدیدا کاهشی بوده است. سال ۹۴ بیشترین میزان باروری را داشتیم که نرخ خام ولادت ۲۵ در ۱۰۰۰ بود اما سال ۱۴۰۲ به ۱۴ در ۱۰۰۰ رسید. این کاهش فقط در استان ما وجود ندارد، بلکه در تمام استان‌ها شاهد این وضعیت هستیم.
وی خاطرنشان کرد: ما زنگ خطر را در خصوص کاهش ولادت به صدا درآوردیم و هشدار دادیم که این وضعیت، وضعیت مناسبی برای جمعیت ایران نیست. در سال گذشته خراسان رضوی رتبه هشتم را در ثبت ولادت داشته است. در بین شهرستان‌های استان نیز تایباد و خواف بیشترین ولادت و کلات، چناران و سبزوار کمترین ولادت را دارند، مشهد نیز رتبه یازدهم را در نرخ ولادت به خود اختصاص داده است.
قنبری بیان کرد: یکی از موارد تاثیرگذار بر باروری، میانگین سن پدر و مادر بوده که در سال گذشته در استان ما سن مادر ۲۶ سال و پدر ۳۱ سال بوده است. میانگین سن پدر و مادر در اولین بارداری در استان در حال افزایش است. در مشهد میانگین سن مادر در مقایسه با سایر شهرستان‌ها بالاتر و حدود ۲۷ سال بوده که در تایباد و خواف ۲۲ سال است. میانگین سن پدر نیز در مشهد ۳۱.۸ سال بوده که در تایباد ۲۷.۸ است.
مدیرکل ثبت احوال خراسان رضوی اضافه کرد: فاصله بین ازدواج تا تولد فرزند اول نیز در باروری تاثیرگذار بوده که در استان ما به طور متوسط ۴.۵ سال است. فاصله بین ازدواج تا تولد فرزند اول در بین شهرستان‌های استان در سرخس، تربت جام، تایباد و باخرز بسیار کم بوده، در حالی که در مه‌ولات و بجستان بیشتر است.
وی با اشاره به اینکه نرخ خام وفات در استان ۵ در ۱۰۰۰ بوده که شبیه نرخ جهانی است، تصریح کرد: رتبه استان ما در این زمینه ۲۱ است. سال ۹۳ افزایشی داشتیم که به دلیل طرح ضربتی ثبت احوال بود. سال ۹۸ با شروع کرونا و در سال‌های ۹۹ و ۱۴۰۰ بیشترین میزان فوت را داشتیم. درگز، قوچان، فیروزه و جوین میزان فوت بالایی داشتند. میانگین سن وفات در استان ما ۶۷ سال و در مشهد ۶۵ سال است. تایباد و خواف پایبن‌ترین میانگین سن فوت را در استان دارند.
قنبری گفت: نرخ خام طلاق در شهرستان‌های خواف و تایباد پایین‌ترین میزان و چناران بیشترین میزان بوده است. آمار مهاجرت تکلیفی برای ثبت احوال است. با ثبت نشانی می‌توانیم آمار مهاجرت را داشته باشیم. قرار است سال ۱۴۰۵ سرشماری به صورت آمارهای ثبت مبنا انجام شود که در این زمینه آمارهای ثبت احوال می‌تواند کارگشا باشد.