دکتر مائده حسن پور منصور
پسا دکتری گروه فارماکوگنوزی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، دکتری شیمی
با توجه به شیوع بیماری کووید-۱۹ در یک سال گذشته، در پروتکل‌‌ها به شستن دست ها بیشتر اشاره شده است در حالی‌‌که شاید بتوان گفت به دلیل ارتباط مستقیم حفره دهان با ریه، بهداشت دهان نیز بسیار حائز اهمیت است اما به نقش رعایت بهداشت دهان، آنچنان پرداخته نشده است.
درواقع کووید۱۹ یک عفونت تنفسی است که راه انتقال آن اساساً از طریق انتشار ذرات ویروس توسط سرفه یا عطسه است. بنابراین قطرات بزاق سهم بسیار مهمی در انتشار این بیماری دارند. مطالعات انجام شده نشان می دهد، افرادی که بهداشت دهان و دندان ضعیف تری دارند خطر افزایش عفونت در آن ها بیشتر است این امر به این دلیل رخ می‌‌دهد که وقتی محیط دهان آلودگی بالایی داشته باشد میکروب‌‌ها وارد ریه می شوند و در آنجا باعث ایجاد التهاب و بیماری می‌‌شوند.
ویروس کرونا ابتدا در بینی و دهان تکثیر می‌‌شود و سپس به قسمت فوقانی دستگاه تنفسی راه می‌‌یابد. استفاده از خمیر دندان در حین مسواک زدن باتوجه به داشتن مواد شوینده می‌‌تواند همان نقش صابون را در میکروب زدایی از دست‌‌ها ایفا کند.
رعایت بهداشت دهان و دندان در هنگام ابتلا به ویروس کرونا می تواند به کاهش بار باکتریایی در دهان و در نتیجه میزان عفونت کمتر کمک کند. یکی از نکاتی که در مورد سالمندان حائزاهمیت است شستن و رعایت بهداشت پروتزهای دندانی (دندان مصنوعی) است زیرا میکروب ها به راحتی در این پروتزها تجمیع شده و تکثیر می‌‌شوند بنابراین باید حتماً شب‌‌ها هنگام خواب این پروتزها را از دهان خارج کنند و در یک ظرف آب نمک قرار دهند و همچنین پروتز ها روزی ۲ بار با مسواک و خمیردندان شسته شود.
برخی از تحقیقات انجام شده در سال های گذشته و همچنین در سال اخیر نشان می دهد که استفاده از محلول آب نمک رقیق (۶/۰ تا ۹/۰ درصد) در شستشوی دهان و بینی بار ویروسی را کاهش می دهد.
هر چند استفاده از این محلول در میان خانواده های ایرانی جهت بهداشت دهان و دندان مرسوم هست، با توجه به تحقیقات انجام شده در رابطه با این موضوع شستشوی دهان با محلول آب نمک رقیق (روزی دو بار) و یا دهان شویه های آنتی سپتیک نیز توصیه می شود. امید است همه خانواده های ایرانی با رعایت دستورالعمل های بهداشتی در محیط خانواده و حضور حداقلی در فضاهای اجتماعی، همواره سلامت و شاد باشند.