فرزاد مهرجو اظهار کرد: زبالههای پلاستیکی و مواد غذایی میتواند آلودگیهای متعددی ازجمله آلودگی شهری، آلودگی منابع آبی و ساحلی و آلوده شدن محیطزیست جنگلی را در پی داشته و چهره نامناسبی برای طبیعت و شهر ایجاد کند، لذا میطلبد در راستای ارتقای مسئولیتپذیری مسافران در مدیریت پسماند، از تولید زباله تا حفظ محیطزیست تلاش شود.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه برخی مسافران نوروزی دارای فقر فرهنگی هستند، افزود: در کشورهای پیشرفته، برای برخورد با قانونشکنی و نامهربانی افراد در تولید زباله و رها ساختن در محیط زیست، قوانین سخت تنبیهی و جریمه در نظر میگیرند، اما در کشور ما وضعیت این گونه نیست، از این رو ضرورت دارد مسافران نوروزی با توجه به حضور در مناطق طبیعی و شهری، با تولید زباله کمتر و جمعآوری زبالههای تولیدی خود، به حفظ محیطزیست و منابع طبیعی ازجمله پوششهای گیاهی و جانوری کمک کنند، زیرا این موضوع از نظر محیط زیستی بسیار حائز اهمیت است.
این متخصص در حوزه آب و محیط زیست با تاکید بر ضرورت فرهنگسازی و اطلاعرسانی برای کاهش زبالهگردی در سفر یادآور شد: هر سال در تعطیلات نوروز، حجم زباله در مقاصد گردشگری تا ۵ برابر افزایش مییابد، پویش سفر بی زباله میتواند فرهنگسازی مناسبی در جهت تلاش برای نجات محیطزیست و اکوسیستمها شود.
وی با اشاره به اینکه جمع آوری زباله از زمان قدیم به این صورت بوده که تفکیکگر زباله (Waste picker) یا خریدار مواد بازیافتی یا زبالهگرد، مواد قابل استفاده مجدد یا قابل بازیافت را که توسط دیگران دور انداخته میشود، تفکیک کرده و آنها را برمیدارد، گفت: شکل جدید جمعآوری زباله در دنیای مدرن، در طول صنعتی شدن و در قرن نوزدهم میلادی رایج شد.
مهرجو افزود: میلیونها زبالهگرد در سراسر جهان، به ویژه در کشورهای در حال توسعه وجود دارند و با توجه به اینکه زباله گردها هموطنانِ ما هستند و نیاز به کمک و توجه دارند، باید فعالیت آنان برای تأمین معاششان به شکل مناسبی مدیریت شود تا هم ساکنان محله اذیت نشوند و هم حقی از این انسانها ضایع و پایمال نشود.
وی اعلام کرد: زباله گردها مواد بازیافتی و خشک را از زبالههای دیگر جدا میکنند و باقی مانده زباله از داخل کیسه پلاستیکی پاره شده، همه جا پخش و پراکنده میشود که علاوه بر ایجاد آلودگی محیط، سبب نازیبایی و گلهمندی شهروندان شده است، ازاینرو از مهمترین روش مدیریت پسماند برای حل این معضل میتوان به تفکیک زباله از مبدأ اشاره کرد.
مهرجو مدیریت پسماند را یکی از چالشهای بزرگ شهرهای بزرگ جهان دانست و گفت: رشد جمعیت و گسترش شهرنشینی موجب افزایش تولید زباله و پسماند شده و اگر بهدرستی مدیریت نشود، میتواند پیامدهای زیستمحیطی جدی به همراه داشته باشد، تجربههای موفق در مدیریت پسماند در شهرهای بزرگ میتواند الگوهای مفیدی برای دیگر مناطق فراهم کند.
وی گفت: یکی از نمونههای برجسته در مدیریت پسماند شهر سانفرانسیسکو است به طوری که این شهر برنامهای به نام صفر زباله را اجرا کرده و برنامههای آموزشی و آگاهیبخشی به شهروندان در مورد جداسازی زبالهها، همراه با زیرساختهای مناسب مانند سطلهای بازیافت و کمپوست، ازجمله اقداماتی بودند که به موفقیت این برنامه کمک کرد، اجرای قوانین سختگیرانه برای افرادی که از تفکیک زبالهها خودداری میکردند، نقش مهمی در رسیدن به اهداف شهر ایفا کرده است.
وی ادامه داد: در اروپا، شهر وین در اتریش یکی دیگر از نمونههای موفق در مدیریت پسماند به شمار میرود، سیستم جامع جمعآوری و بازیافت زباله در وین با تأکید بر فناوریهای نوین، توانسته است به شکل مؤثری هزینهها و اثرات زیستمحیطی ناشی از پسماند را کاهش دهد.