استاد سیروس برزو، روزنامه نگارکهنهکار، مروج برجسته علوم فضایی و موسس ماهنامه «مرزهای بیکران فضا» که به دعوت علاقهمندان، در شهر کرمان به برگزاری دورههای ترویجی مشغول بود، پس از ابتلا به بیماری کرونا در بیمارستان شهر کرمان بستری و در تاریخ ۱۳ مهر ۱۳۹۹ از میان ما پر کشید و آسمانی شد.
مدیر مسئول کارکنان نویسندگان و خبرنگاران نشریه ضامن خراسان عروج استاد سیروس برزو فرهنگی مومن و متعهد و هنرمند، نویسنده، خبرنگار و پیشکسوت روزنامه نگاری؛ مروج علوم که همزمان با آغاز هفته جهانی فضا و سالگرد پرتاب نخستین ماهواره جهان به فضا، چشم از جهان فرو بست را به خانواده اش، دوستان و شاگردانش و همه کسانی که او را می شناختند مخصوصا فعالانه عرصه علم و فضا و رسانه تسلیت و تعزیت می گوید.
زندگینامه سیروس برزو
سیروس برزو، استاد دانشگاه، روزنامهنگار، نویسنده، پژوهشگر و مروج علوم فضایی بود در ۳۱ خرداد ۱۳۳۲ هجری شمسی در شهر سرخس خراسان رضوی به دنیا آمد.
این روزنامهنگار پیشکسوت یکی از قدیمیترین روزنامهنگاران علم در ایران بود که فعالیتهای مطبوعاتی خود را از سال ۱۳۵۹ هجری شمسی در ماهنامه دانشمند آغاز کرد. برزو در دهه ۱۳۶۰ سردبیر نشریه کیهان علمی بود و سپس ماهنامه «مرزهای بیکران فضا» را در سال ۱۳۶۹ (۱۳۶۹ تا ۱۳۷۲) بنیان گذاشت؛ و این نشریه به عنوان اولین نشریههای ایران در این زمینه بود که تمامی کارهای آن اعم از حروفچینی، صفحهآرایی، اسکن توسط رایانه انجام میشد.
سیروس برزو بیش از ۱۷۰۰ مقاله در نشریههای دانشمند، دانستنیها، آسمان شب، اطلاعات علمی، نوآور، هوافضا، فضانورد، فناوری فضایی نوشته است. او در یک ساله اخیر به عشق علاقه به زادگاهش خراسان رضوی در هفته نامه ضامن خراسان قلم می زد.
از دیگر فعالیتهای سیروس برزو میتوان به تدریس زبان فارسی در دانشگاههای روسیه، تأسیس مرکز فرهنگی فردوسی در مسکو، تأسیس و سردبیری ماهنامه «پیوند» به زبانهای فارسی و روسی اشاره کرد.
در سال ۱۳۹۲ جایزه انجمن ترویج علم ایران به او اهداء شد که در اعتراض به «بیتوجهی مسئولان سازمان فضایی ایران به امر ترویج دانش فضایی و وضعیت نابسامان مروجان فضانوردی در ایران» از پذیرش آن خودداری کرد.
یادمانهای فضایی
سیروس برزو در طول دوستی با فضانوردان مختلف جهان علیالخصوص روسیه و آمریکا، مجموعهای از یادمانهای فضایی را در مدت زیادی جمع کردهاست که در قالب نمایشگاه در سالهای مختلف در تهران، اصفهان و دامغان به نمایش عموم درآمدهاست.
برزو در سال ۱۳۸۵ به کمک پاول وینوگرادوف، فضانورد روسی کارتپستالهایی از مینیاتورهای محمود فرشچیان را به فضا ارسال کرد. همچنین در سال ۱۳۹۰ به همت او نخستین قرآن چاپ جمهوری اسلامی ایران توسط الکساندر کالری، فضانورد روس به ایستگاه فضایی بینالمللی برده شد.
از جمله این یادمانها میتوان به تمبرهای فضایی، بستههای غذایی فضانوردان، عکسهای امضاءشده توسط فضانوردان سرشناس، ماکت موشکها و فضاپیماهای سرنشیندار، پوسترهای آموزشی و اینفوگرافهای مرتبط با تاریخ فضانوردی، مدالها و الواح یادبود، اشیای بازگشته از ایستگاه فضایی بینالمللی، اشیاء شخصی فضانوردان از جمله دستکش فضانوردی گوردون کوپر، فضانورد آمریکایی، لباس فضانورد مسلمان سالیژان شالیپوف و غیره اشاره کرد. این نمایشگاه هنوز در مکان معینی جای داده نشدهاست و بهدلیل بیاعتنایی مسئولان مربوطه بارها تعطیل شدهاست. حتی سیروس برزو از فروش این مجموعه یادمان، خبر داده بود.
تألیفات
کتاب های در آرزوی پرواز، نخستینهای فضانوردی: از آغاز تا امروز، فضا و فضانوردی، حوادث فضایی، یوری گاگارین، دهقانزادهای که راه فضا را گشود، راهنمای سفر به مسکو، سفر به فضا، از جمله تالیفات اوست.
اظهار نظر دگران در باره استاد برزو
نویسندگان و خبرنگاران در باره او چنین نوشته اند:
آقای صفر آذری استاد ادبیات با عنوان روزگارغریب می نویسد: در تماس هایی که برای عرض تسلیت عزیزانش با آن فقید سعید داشتم؛ سخت ماتمزده بود و هیچ روحیه خوبی نداشت، بخصوص از اینکه به دلیل همین محدودیت ها نتوانسته بود به مراسم تشییع، خاکسپاری و تعزیه مادر و خواهرش به مشهد بیاید بسیار افسوس می خورد. برایم نوشت:” روزگار غریبی است. یک ویروس که حتی نمی توانیم او را ببینیم، معلم ما شده و به ما می گوید: چه آدم ها که آرزوی دیدن ما را داشتند و روی خوش به آنها نشان ندادیم… چه دست هایی که دوست داشتند با صمیمیت دست ما را فشار دهند و دستمان را پس کشیدیم… چه صورت ها که می خواستند با محبت با صورتمان تماس بگیرند و از آنها رو برگرداندیم… چه چشم ها که می خواستند با دیدار ما بدرخشند و چشممان را بر رویشان بستیم… بیا تا قدر یکدیگر بدانیم… تا تنها افسوسی برایمان باقی نماند. حال که از دیدار هم محرومیم، لااقل اجازه دهیم با پیاممان یا شنیدن صدایمان خوشحال شوند.”
خانم حمیده سلیمانی مدیر مسئول نشریه ضامن خراسان می گوید با استاد برزو تماس های زیادی برای دریافت مقالات و استفاده از تجربیات و رهنمودهایش داشتم و او دلسوزانه از هیچ کوششی برای ما دریغ نکرد و آنچه داشت بی ریا در طبق اخلاص گذاشت و از کمک های فکری و معنوی اش بسیار برخوردار بودیم حتی زمانی که در سفر ترویجی در کرمان حضور داشت شرایط کار در وضعیت کرونا را به او یادآور شدم و در جوابم گفت: ما همه پروتکل ها را رعایت می کنیم و هرچه خداوند مقدر کرده باشد همان خواهد شد. وی افزود: ایشان ضمن همکاری برای اعتلای نشریه ضامن خراسان رهنود های استادانه و دلسوزانه ای داشتند که ما را در رسیدن به اهداف مان بسیارکمک کرد. قرار بود ایشان سفری به مشهد داشته باشند که … متاسفانه دیدار حضوری با ایشان میسر نشد.
محمد علی تمدن خبرنگار و مدیر اجرایی ضامن خراسان در مورد استاد برزو می نویسد: او یک فرهنگ دوست و یک میهن دوست واقعی بود. خودش قبلا به من گفته بود که؛ ” در روسیه موقعیت مادی و معنوی خوبی داشته اما پزشکان نکته ای را به او یادآوری کرده اند که او ترجیح داده به ایران برگردد و در تهران مقیم شود تا اگر اتفاقی برایش بیفتد در وطنش باشد.” متاسفانه آن اتفاق خیلی زود افتاد و سیروس برزوی در آرزوی پرواز از میان مان پر کشید و به آسمان ها رفت.
آقای علی اصغر نامی نویسنده و پژوهشگراجتماعی می نویسد: یکی از چهره های برجسته علمی فرهنگی کشور و از مفاخر ایران زمین، دست از زندگی این جهانی بشست. فرزند شایسته سرخس “استاد سیروس برزو” از میان ما پر کشید و آسمانی شد. در فقد دوست عزیز و دانشمندم استاد سیروس برزو هیچ سخنی را شایسته تر از غزل حضرت مولانا نیافتم که به رسایی تمام وصف مردان بزرگی همچون سیروس برزو است:
گفت کسی خواجه سنایی بمرد
مرگ چنین خواجه نه کاریست خُرد
کاه نبود او که به بادی پرید
آب نبود او که به سرما فسرد….
و بسیاری دیگر درباره او گفته و نوشته اند یادش گرامی باد.